Stres mniejszościowy to termin, który coraz częściej pojawia się w rozmowach o zdrowiu psychicznym osób LGBTQ+. Odnosi się on do chronicznego napięcia, które wynika z życia w społeczeństwie, gdzie dominują normy hetero- i cisnormatywne. Choć brzmi poważnie, stres mniejszościowy nie zawsze objawia się w “spektakularny” sposób. Często działa cicho, skrycie, ale konsekwentnie – właśnie w tych „zwyczajnych” momentach.
Wyobraź sobie poranną kawę w pracy. Z pozoru niewinne spotkanie zespołu, luźna atmosfera, rozmowy o weekendzie. Ktoś wspomina o romantycznej kolacji z partnerką, ktoś inny o wspólnej wycieczce z mężem. Dla osób nieheteronormatywnych, dołączenie do tej rozmowy może oznaczać coś znacznie więcej niż tylko podzielenie się wspomnieniem. To często również decyzja o coming oucie.
Bo każdorazowe wspomnienie o partnerze, partnerce czy osobie partnerskiej – gdy nie jest się jeszcze “otwartym” w danym środowisku – to nie tylko wypowiedź. To także odsłonięcie się, postawienie pytania: “Czy tu mogę być sobą? Czy będzie bezpiecznie?” I nawet jeśli wszystko przebiega bez otwartego sprzeciwu, to napięcie, które temu towarzyszy, nie znika. Osadza się w ciele, w emocjach, w codziennych wyborach.
Warto zrozumieć, że stres mniejszościowy nie wynika jedynie z otwartej dyskryminacji. Często jego źródłem są niepewność, konieczność nieustannego „wyczuwania” sytuacji. To obciążenie psychiczne, które potrafi być niezwykle wyczerpujące – zwłaszcza kiedy trzeba je nieść każdego dnia.
Dlatego tak ważna jest świadomość i empatia. Tworzenie przestrzeni, w której każdy może czuć się swobodnie, niezależnie od tożsamości. Takie miejsca nie powstają same z siebie – budujemy je wspólnie, uważnością, językiem, otwartością na różnorodność doświadczeń.
Jeśli doświadczasz stresu mniejszościowego lub zastanawiasz się, jak możesz wspierać innych – pamiętaj, że nie jesteś w tym sam_*. W naszej poradni oferujemy bezpieczną przestrzeń i wsparcie w procesie oswajania codziennych trudności. Wspólnie szukamy sposobów na to, by lżej oddychać – również przy porannej kawie.
Autorka: Michalina Markowska